การห้ามไม่ให้คนเหยียดกันเลยมันเป็นไปไม่ได้ มันเป็นสัญชาตญาณของมนุษย์ แต่ครูสามารถสอนให้เด็กควบคุมสัญชาตญาณพวกนี้ได้ 

 

มีประสบการณ์พบเจอการเหยียดผิว/เหยียดชาติจากนักเรียนหรือสังคมในโรงเรียนบ้างไหม

ครูก้อง: เคยเจอการเหยียดเชื้อชาติ ชาติพันธุ์ ทั้งแบบโดยตรงและทางอ้อมครับ โดยตรงก็เช่นเพื่อนเหยียดเพื่อน หรือแม้แต่ผู้ปกครองเหยียดเพื่อนของลูก ในรูปแบบการกดขี่ทางคำพูดให้ตัวเองอยู่เหนือกว่าเขาหรือเพื่อลดทอนความเป็นมนุษย์ของเขาลง ส่วนการเหยียดทางอ้อมหรือบางทีตัวของผู้กระทำอาจจะไม่รู้ตัวด้วยซ้ำ เช่นผู้ใหญ่ใจดีเอาของ เสื้อผ้า ทุนการศึกษามามอบให้กับเด็กและได้กล่าวให้กำลังใจให้กับเด็กแต่พูดในเชิงให้เด็กเข้าใจและอดทนต่อชาติกำเนิดที่ตัวเองเป็นอยู่ ซึ่งผมมองแล้ว ในส่วนตัวคิดว่าผู้ใหญ่ใจดีเหล่านี้กำลังตอกย้ำให้เด็ก ๆ กลายเป็นพลเมืองชั้นสองของรัฐอยู่

ครูจะมีส่วนช่วยถ่ายทอดค่านิยมเรื่องการไม่เหยียดผิว/เหยียดชาติได้อย่างไรกระบวนการเรียนการสอนที่จะช่วยให้เด็กเข้าใจประเด็นนี้มากขึ้นสามารถเป็นรูปแบบใดได้บ้าง

ครูก้อง: ที่จริงแล้วในเรื่องการเหยียดเชื้อชาติมีอยู่ในจิตใต้สำนึกของทุกคน คนไทย (ภาคกลาง)เหยียดคนเมือง (พื้นเมือง) ส่วนคนเมืองก็เหยียดกระเหรี่ยง กระเหรี่ยงเหยียดพม่า พม่าเหยียดโรฮิงญา (ในส่วนที่ผมเจอมาในพื้นที่นะครับ) มันเป็นกระบวนการที่สร้างให้ตัวเองดูเหนือกว่าคนอื่น ให้ตัวเองดูดีขึ้น มันเป็นจิตใต้สำนึก บางคนอาจบอกว่าตัวเองไม่เคยเหยียดใคร แต่ผมบอกได้เลยขนาดตัวผมเองแล้วก็เคยเหยียดคนอื่นหลายครั้งหลายคราแบบไม่รู้ตัว มันแปลว่าการห้ามไม่ให้คนเหยียดกันเลยมันเป็นไปไม่ได้ มันเป็นสัญชาตญาณของมนุษย์ แต่ครูสามารถสอนให้เด็กควบคุมสัญชาตญาณพวกนี้ได้ ในส่วนของผมเป็นคนชอบจัดกิจกรรมใหม่ ๆ ให้กับเด็ก ๆ ทั้งค่าย ทั้งกิจกรรมอาสาต่าง ๆ ผมใช้กิจกรรมนำเด็กมาอยู่ด้วยกัน ทั้งคนไทย คนเมือง กระเหรี่ยง พม่า มาทำกิจกรรมในโรงเรียนด้วยกัน เป็นกิจกรรมเสริมหลักสูตรต่าง ๆ หรือแม้แต่กิจกรรมการเรียนการสอน พอเด็กได้อยู่ด้วยกันแล้วเด็กจะเห็นถึงความสามารถที่อยู่ในตัวของเพื่อนแต่ละคน  คนนั้นเรียนเก่ง คนนี้เป็นผู้นำ คนนี้เล่นกีฬาเก่ง คนนี้เป็นช่างเก่ง เป็นต้น จากนั้นจะเกิดการพึ่งพากัน พอมาถึงจุดนี้ เท่าที่ผมสังเกตเรื่องการเหยียดเริ่มจะไม่มีให้เห็น เพราะโดยพื้นฐานแล้วมนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องพึ่งพาอาศัยกันเพื่อการอยู่รอด แต่ถามว่าเรื่องการเหยียดได้หายไปไหม ผมบอกเลยว่ามันไม่หายไปไหนแต่มันถูกกดไว้ในตัวเรา ในจุดที่ลึกที่สุดของเรา การเหยียดเป็นเรื่องธรรมชาติของมนุษย์ที่ต้องการกดคนอื่นให้ดูด้อยค่ากว่าเรา แต่ถ้าหากเรากดมันไว้ได้เชื่อเถอะครับเราจะได้มิตรภาพดี ๆ อีกมากมาย